Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu

Światowy Dzień Środków Masowego Przekazu obchodzony jest corocznie w celu podkreślenia roli, jaką media odgrywają w naszym codziennym życiu. Jest to dzień, w którym zwraca się uwagę na znaczenie niezależnych, pluralistycznych i wolnych mediów w budowaniu i utrzymaniu demokratycznych społeczeństw. Święto to stanowi także okazję do refleksji nad wyzwaniami stojącymi przed mediami w szybko zmieniającym się świecie, w tym kwestiami takimi jak dezinformacja, cenzura czy zapewnienie bezpieczeństwa dziennikarzy.

Środki masowego przekazu przeszły znaczącą ewolucję, przechodząc od prostych form komunikacji do złożonych i wielowymiarowych platform cyfrowych. Początki masowego przekazu sięgają czasów prasy drukowanej, która zrewolucjonizowała rozpowszechnianie informacji, umożliwiając szybkie i szerokie dotarcie do odbiorców.

Kto to wymyślił?

Święto ustanowione zostało przez papieża Pawła VI, w dzień poświęcony św. Franciszkowi Selezemu, patronowi dziennikarzy oraz twórców społecznych środków przekazu. Papieże Jan Paweł II i Benedykt XVI podkreślali, że media powinny promować to, co słuszne, szanując godność człowieka i podkreślając wartości rodzinne.

Krótka historia środków masowego przekazu:

Media, działając na skalę globalną, mają ogromny wpływ na percepcję świata przez ludzi. Treści, które są rozpowszechniane, mogą mieć nieoczekiwane konsekwencje, jeśli nie są odpowiednio przemyślane. Historia masowych mediów zaczęła się w XIX wieku z wprowadzeniem prasy w Europie i Ameryce Północnej. Kolejne dekady przyniosły film (lata 20.), radio (lata 30.), a następnie telewizję (lata 50.).

1. Prasa Drukowana (XV wiek): Wynalezienie prasy drukarskiej przez Johannesa Gutenberga w XV wieku zainaugurowało erę masowego przekazu. Gazety i czasopisma stały się głównym źródłem informacji, edukacji i komentarza społecznego.
2. Telegraf i Telefon (XIX wiek): Wynalezienie telegrafu i później telefonu pozwoliło na szybką komunikację na odległość, co zmieniło sposób przekazywania wiadomości i prowadzenia biznesu.
3. Radio (koniec XIX – początek XX wieku): Radio wniosło rewolucję w masowym przekazie, umożliwiając bieżące przekazywanie wiadomości i rozrywki bezpośrednio do domów. Stało się narzędziem kształtowania opinii publicznej i ważnym medium propagandy, szczególnie w czasach wojennych.
4. Telewizja (połowa XX wieku): Telewizja połączyła obraz z dźwiękiem, przekształcając rozrywkę, wiadomości i edukację. Stała się dominującym medium, oferując szeroki zakres treści od wiadomości, poprzez programy edukacyjne, po rozrywkę.
5. Komputer: (XX wiek) Ogromny wpływ na rozwój mediów miało powstanie komputera przez naukowców J.P. Eckerta i J.W. Mauchly’ego z Uniwersytetu w Pensylwanii. Ich ENIAC, ważący 27 ton, zainicjował rewolucję technologiczną. Komputery, początkowo wykorzystywane głównie przez wojsko, stały się nieodzownym narzędziem pracy i codziennego życia. W 1960 roku, naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles odkryli węzły sieci ARPANET, co uznaje się za fundament dzisiejszego Internetu.
6. Internet i Cyfrowe Media (koniec XX wieku – XXI wiek): Cyfryzacja i rozwój internetu zrewolucjonizowały środki masowego przekazu. Portale informacyjne, blogi, serwisy społecznościowe i platformy wideo umożliwiły natychmiastowy i interaktywny dostęp do informacji oraz demokratyzację przekazu. Każdy może być nadawcą i odbiorcą, co radykalnie zmienia strukturę komunikacji masowej.
7. Media Społecznościowe i Platformy Strumieniowania (XXI wiek): Ewolucja w stronę mediów społecznościowych i platform strumieniowania treści, takich jak YouTube, Netflix czy Spotify, zmieniła sposób, w jaki konsumujemy informacje i rozrywkę. Interakcja, personalizacja treści i algorytmy rekomendacji sprawiają, że każde doświadczenie mediów jest bardziej spersonalizowane.
8. Technologie Mobilne i Rozszerzonej Rzeczywistości (XXI wiek): Postęp w technologiach mobilnych i rozwój rzeczywistości rozszerzonej (AR) i wirtualnej (VR) otwiera nowe perspektywy dla interaktywnych i immersyjnych doświadczeń mediowych, przekształcając sposób, w jaki wchodzimy w interakcję z treścią.

W ciągu wieków środki masowego przekazu przeszły od statycznych, jednokierunkowych form komunikacji do dynamicznych, interaktywnych i zindywidualizowanych platform. Ta ewolucja nie tylko zmieniła sposób, w jaki odbieramy informacje i rozrywkę, ale również zrewolucjonizowała społeczeństwo, politykę, kulturę i gospodarkę na całym świecie.

Przełomowe lata dla mediów nie były określane przez datę ich wprowadzenia, ale przez skalę ich działania. Szybko rozwijająca się technologia przyczyniła się do rozwoju produkcji i poprawy życia ludzkiego. Termin “mass media” pojawił się po raz pierwszy w latach 40. XX wieku w Stanach Zjednoczonych, oznaczając możliwość pozyskiwania informacji z ogólnie dostępnych źródeł. W Polsce media zaczęły się pojawiać w latach 60. w okrojonym i narzuconym odgórnie schemacie.

Dawniej ludzie cieszyli się z gazety, słuchowisk radiowych i obejrzanych wiadomości w telewizji. Dziś to Internet stał się głównym źródłem wiedzy. Jednakże, kluczowe jest odpowiedzialne korzystanie z możliwości, jakie oferuje, pamiętając o krytycznym podejściu do otrzymywanych informacji.

Jaka rolę pełnią środki masowego przekazu?

Środki masowego przekazu pełnią wiele kluczowych funkcji w społeczeństwie, odgrywając centralną rolę w kształtowaniu percepcji, opinii i zachowań. Ich istotność można podsumować w następujących punktach:

1. Informowanie: Środki masowego przekazu dostarczają ludziom bieżących informacji na temat wydarzeń lokalnych, krajowych i światowych. Są niezbędne w edukowaniu społeczeństwa, informowaniu o ważnych wydarzeniach, kryzysach, zmianach politycznych czy nowościach w nauce i technologii.
2. Kształtowanie Opinii Publicznej: Media mają moc kształtowania opinii publicznej poprzez sposób prezentacji wiadomości i analiz. Poprzez wybór tematów, które są poruszane i sposób, w jaki są one przedstawiane, media mogą wpływać na to, co ludzie uważają za ważne i jak o tym myślą.
3. Edukacja: Środki masowego przekazu służą jako potężne narzędzie edukacyjne, rozpowszechniając wiedzę i informacje na temat szerokiej gamy tematów, od zdrowia po prawa obywatelskie, naukę i historię.
4. Rozrywka: Media dostarczają rozrywki, oferując filmy, muzykę, gry, programy telewizyjne i inne formy, które pomagają ludziom relaksować się, odprężać i cieszyć kulturą.
5. Forum Publiczne: Media oferują platformę dla dyskusji publicznej, umożliwiając wymianę idei, poglądów i opinii między różnymi grupami społecznymi, co jest fundamentem demokratycznej debaty.
6. Kontrola Społeczna: Środki masowego przekazu odgrywają rolę “strażnika” społeczeństwa, informując o nadużyciach władzy, korupcji czy niesprawiedliwościach. Dzięki pracy dziennikarzy śledczych i niezależnych redakcji, media mogą sprzyjać przejrzystości i odpowiedzialności w rządzeniu.
7. Integracja Społeczna: Media pomagają w integracji społecznej poprzez promowanie wspólnych wartości, norm i kultury. Pomagają zrozumieć i akceptować różnorodność kulturową i społeczną, sprzyjając wzajemnemu zrozumieniu i współistnieniu.
8. Wspieranie Gospodarki: Media są również ważnym sektorem gospodarczym, generując zatrudnienie, innowacje i dochody. Reklama w mediach jest kluczowym elementem marketingu, wpływając na wzrost gospodarczy i konkurencyjność firm.

Środki masowego przekazu, w swojej różnorodności i złożoności, są więc nie tylko lustrem odbijającym rzeczywistość społeczną, ale również potężnym narzędziem, które kształtuje tę rzeczywistość, wpływając na każdy aspekt życia społecznego, politycznego i gospodarczego.

Przykłady najbardziej powszechnych środków masowego przekazu:

1. Prasa Drukowana:
   • Gazety: Codzienne lub tygodniowe publikacje zawierające wiadomości, komentarze, reklamy i inne informacje.
   • Czasopisma: Publikacje periodyczne skupiające się na określonych tematach lub zainteresowaniach, takich jak polityka, moda, biznes czy hobby.
2. Radio:
   • Stacje radiowe nadające programy informacyjne, muzyczne, dyskusyjne i edukacyjne. Radio jest dostępne w różnych formach, w tym AM, FM, satelitarne i internetowe.
3. Telewizja:
   • Stacje telewizyjne nadające różnorodne programy, w tym wiadomości, seriale, filmy, programy rozrywkowe, dokumentalne i sportowe.
4. Kino:
   • Pokazy filmowe w kinach, które mogą mieć wpływ na kulturę i społeczeństwo poprzez przedstawianie ważnych tematów lub dostarczanie rozrywki masowej.
5. Internet:
   • Portale informacyjne: Strony internetowe oferujące wiadomości, analizy i komentarze.
   • Blogi: Osobiste lub grupowe strony, które oferują regularne wpisy na tematy od osobistych do specjalistycznych.
   • Serwisy społecznościowe: Platformy takie jak Facebook, Twitter, Instagram, które umożliwiają użytkownikom dzielenie się informacjami, tworzenie i utrzymywanie sieci społecznych.
   • Platformy wideo: Takie jak YouTube i Vimeo, które pozwalają użytkownikom na przesyłanie, udostępnianie i oglądanie treści wideo.
   • Fora internetowe i grupy dyskusyjne: Miejsca wymiany myśli i opinii na temat różnorodnych tematów.
6. Reklama zewnętrzna:
   • Billboardy, plakaty, reklama na pojazdach, które są wykorzystywane do promowania produktów, usług lub idei w przestrzeni publicznej.
7. Nowe media:
   • Platformy strumieniowania treści takie jak Netflix, Hulu, Spotify, które oferują filmy, seriale, muzykę i podcasty na żądanie.
   • Technologie mobilne, w tym aplikacje na smartfony i tablety, które dostarczają treści informacyjnych, edukacyjnych i rozrywkowych.
   • Rzeczywistość wirtualna (VR) i rozszerzona (AR), które oferują nowe, immersyjne sposoby doświadczania treści.

Pozytywy i negatywy środków masowego przekazu

Tabela przedstawiająca pozytywy i negatywy mass mediów:

Źródła:

http://kalendarzswiatnietypowych.pl/miesiac/swiatowy-dzien-srodkow-masowego-przekazu/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Światowy_Dzień_Środków_Społecznego_Przekazu

Szereg blogów na temat plusów i minusów mediów.